Zadar to jedno z najpiękniejszych miast Chorwacji, gdzie starożytna historia spotyka się z nowoczesną architekturą, a wszystko to w otoczeniu krystalicznie czystych wód Adriatyku. Położone na wybrzeżu Dalmacji, miasto zachwyca turystów swoim bogatym dziedzictwem kulturowym, urokliwymi uliczkami oraz wyjątkowymi atrakcjami. Okolice Zadaru również oferują mnóstwo fascynujących miejsc wartych odwiedzenia – od malowniczych wysp i parków narodowych po urokliwe miasteczka. Niezależnie od tego, czy planujesz krótki city break, czy dłuższy pobyt, Zadar i jego okolice dostarczą niezapomnianych wrażeń i pozwolą odkryć prawdziwe piękno chorwackiego wybrzeża.
Najważniejsze atrakcje Zadaru
Zadar to miasto pełne fascynujących zabytków i nowoczesnych atrakcji, które przyciągają turystów z całego świata. Sercem miasta jest Stare Miasto, położone na półwyspie, otoczone murami obronnymi i wypełnione zabytkami z różnych epok historycznych. Spacerując po brukowanych uliczkach, odkryjemy harmonijną mieszankę architektury rzymskiej, średniowiecznej, renesansowej i barokowej, które wspólnie tworzą niepowtarzalny charakter miasta.
Jednym z najbardziej charakterystycznych zabytków jest Kościół św. Donata – monumentalna, okrągła budowla z IX wieku, będąca symbolem miasta. Ta bizantyjska świątynia zachwyca nie tylko swoją architekturą, ale również doskonałą akustyką, dzięki której w jej wnętrzu regularnie odbywają się koncerty muzyki klasycznej. Tuż obok znajduje się romańska Katedra św. Anastazji (Katedrala sv. Stošije) z XII-XIII wieku, z której wieży rozciąga się wspaniały widok na całe miasto i okoliczne wyspy. Warto również odwiedzić Forum Romanum – pozostałości starożytnego placu miejskiego, które świadczą o bogatej historii Zadaru sięgającej czasów rzymskich.
Ciekawostka: Zadar był przez wieki miastem wielokulturowym, znajdującym się pod wpływami różnych cywilizacji, co widoczne jest w jego architekturze i kulturze. Miasto było kolejno pod panowaniem Rzymian, Bizantyjczyków, Wenecjan i Austro-Węgier.
Współczesne oblicze Zadaru reprezentują dwie wyjątkowe instalacje zlokalizowane na nadmorskiej promenadzie. Morskie Organy (Morske Orgulje) to architektoniczny instrument muzyczny, który wykorzystuje energię fal morskich do tworzenia melodyjnych dźwięków. Gdy fale uderzają o brzeg, powietrze przepływa przez 35 rur o różnej długości, tworząc niepowtarzalną, naturalną symfonię. Tuż obok znajduje się Pozdrowienie Słońca (Pozdrav Suncu) – okrągła instalacja składająca się z 300 szklanych płyt, które w ciągu dnia zbierają energię słoneczną, by po zmroku rozświetlić promenadę kolorowymi światłami, symulującymi ruch planet Układu Słonecznego. Te dwie nowoczesne atrakcje stały się symbolami współczesnego Zadaru i obowiązkowym punktem każdej wizyty w mieście, oferując niezapomniane doświadczenia o zachodzie słońca.
Wyspy i plaże w okolicy Zadaru
Okolice Zadaru to raj dla miłośników wypoczynku nad wodą. Region ten słynie z krystalicznie czystego morza i malowniczych plaż, zarówno piaszczystych, jak i żwirowych. Jedną z najpopularniejszych plaż w samym Zadarze jest Kolovare, położona zaledwie 15 minut spacerem od Starego Miasta. Ta dobrze zagospodarowana plaża oferuje wszystkie udogodnienia, od wypożyczalni leżaków po bary i restauracje. Nieco dalej, około 3 km od centrum, znajduje się plaża Borik – idealna dla rodzin z dziećmi ze względu na łagodne zejście do wody, liczne atrakcje wodne i cień zapewniany przez sosnowy lasek.
Prawdziwe perełki czekają jednak na okolicznych wyspach, do których można dotrzeć promem lub wynajętą łodzią. Archipelag Zadarski składa się z kilkunastu wysp, z których najbardziej znane to Ugljan, Pašman, Dugi Otok i Pag. Każda z nich ma swój niepowtarzalny charakter i oferuje inne atrakcje.
Dugi Otok zachwyca dzikimi, niedostępnymi klifami oraz jedną z najpiękniejszych plaż w Chorwacji – Sakarun. Ta szeroka, piaszczysta plaża z turkusową wodą przypomina rajskie zakątki Karaibów i regularnie znajduje się w rankingach najpiękniejszych plaż Europy. Z kolei wyspa Pag słynie z księżycowego krajobrazu, produkcji sera oraz tętniącego życiem nocnym kurortu Novalja z plażą Zrće, nazywaną „chorwacką Ibizą”, gdzie imprezowicze mogą bawić się w klubach plażowych do białego rana.
Ciekawostka: Wyspa Pag jest znana z produkcji wyjątkowego sera „Paški sir”, wytwarzanego z mleka owiec, które pasą się na słonych łąkach wyspy. Dzięki temu ser ma charakterystyczny, lekko słonawy smak.
Dla tych, którzy preferują aktywny wypoczynek, okolice Zadaru oferują doskonałe warunki do uprawiania sportów wodnych, takich jak windsurfing, kitesurfing, żeglarstwo czy nurkowanie. Szczególnie popularne są rejsy wzdłuż wybrzeża, podczas których można podziwiać malownicze zatoki i ukryte plaże dostępne tylko od strony morza. Wiele firm oferuje wypożyczenie łodzi z kapitanem lub bez, co daje możliwość eksplorowania wybrzeża we własnym tempie i odkrywania miejsc, do których nie docierają zorganizowane wycieczki.
Parki narodowe wokół Zadaru
Jednym z największych atutów Zadaru jest jego strategiczne położenie w pobliżu aż czterech parków narodowych, co czyni miasto doskonałą bazą wypadową dla miłośników przyrody. Najbliżej, zaledwie 30 km od miasta, znajduje się Park Narodowy Kornati – archipelag składający się z 89 niezamieszkanych wysp i wysepek. Ten wyjątkowy labirynt wysp, nazywany czasem „rajem dla żeglarzy”, najlepiej zwiedzać podczas jednodniowego rejsu łodzią, który pozwala podziwiać surowe piękno wapiennych wysp i nurkować w krystalicznie czystych wodach. Brak roślinności na wielu wyspach tworzy niezwykły, księżycowy krajobraz, który kontrastuje z intensywnym błękitem morza.
Drugim parkiem narodowym, który koniecznie trzeba odwiedzić, jest Paklenica – raj dla miłośników wspinaczki i trekkingu. Park położony jest u podnóża gór Welebit i słynie z dwóch imponujących kanionów: Velika i Mala Paklenica. Znajdziemy tu ponad 150 km oznakowanych szlaków turystycznych o różnym stopniu trudności, co sprawia, że każdy znajdzie trasę odpowiednią dla siebie. Dla wspinaczy przygotowano ponad 400 dróg wspinaczkowych, co czyni Paklenicę jednym z najważniejszych centrów wspinaczkowych w Europie.
Nieco dalej, ale wciąż w zasięgu jednodniowej wycieczki z Zadaru, znajduje się Park Narodowy Krka, znany z serii spektakularnych wodospadów na rzece Krka. Najbardziej imponujący z nich to Skradinski buk – kaskada składająca się z 17 mniejszych wodospadów rozciągających się na długości 800 metrów. W przeciwieństwie do Parku Narodowego Plitwickie Jeziora, w Krce można się kąpać w wyznaczonych miejscach, co stanowi dodatkową atrakcję w upalne dni. Park oferuje również możliwość zwiedzania zabytkowych młynów wodnych oraz monastyru Visovac, położonego malowniczo na niewielkiej wyspie.
Park Narodowy Plitwickie Jeziora, wpisany na listę UNESCO, to najbardziej oddalony od Zadaru, ale zdecydowanie wart odwiedzenia park. Słynie z 16 kaskadowo położonych jezior połączonych wodospadami, tworzących bajkowy krajobraz. Intensywnie turkusowa woda, drewniane pomosty prowadzące przez jeziora i bujne lasy tworzą niezapomnianą scenerię. Choć wycieczka z Zadaru zajmie cały dzień (ok. 2 godziny jazdy w jedną stronę), widoki rekompensują długą podróż. Warto zaplanować zwiedzanie wcześnie rano, aby uniknąć tłumów, szczególnie w szczycie sezonu.
Historyczne miasteczka w okolicy Zadaru
Okolice Zadaru to nie tylko piękna przyroda, ale również urokliwe, historyczne miasteczka, które warto odwiedzić podczas pobytu w regionie. Jednym z nich jest Nin – najstarsze chorwackie miasto królewskie, położone zaledwie 15 km od Zadaru. To malownicze miasteczko znajduje się na niewielkiej wyspie połączonej z lądem dwoma mostami. Nin słynie z najmniejszej katedry na świecie – kościoła św. Krzyża z IX wieku, nazywanego „chorwackim Betlejem”. Ta niewielka świątynia o wymiarach zaledwie 36 m² jest nie tylko architektonicznym cudem, ale również pełniła funkcję swoistego kalendarza słonecznego. Warto również odwiedzić pozostałości starożytnej świątyni rzymskiej oraz piaszczystą Plażę Królowej, znaną z leczniczego błota, które pomaga w leczeniu problemów skórnych i reumatycznych.
Około 30 km na południe od Zadaru leży urokliwe miasteczko Biograd na Moru, które w XI wieku było stolicą chorwackich królów. Dziś to popularne miejsce wypoczynku z piękną mariną i klimatyczną starówką, gdzie można delektować się lokalną kuchnią w restauracjach z widokiem na morze. Z kolei miłośnicy historii powinni odwiedzić Szybenik (Šibenik), położony około 80 km od Zadaru. Miasto słynie z Katedry św. Jakuba, wpisanej na listę UNESCO, która jest unikatowym przykładem architektury renesansowej w Chorwacji. Katedra została zbudowana wyłącznie z kamienia, bez użycia zaprawy czy drewna, co stanowi niezwykłe osiągnięcie inżynieryjne.
Ciekawostka: W okolicach Zadaru kręcono sceny do popularnego serialu „Gra o tron”. Szybenik posłużył jako Braavos, a niektóre ujęcia z Parku Narodowego Krka można rozpoznać w serialu jako okolice Królewskiej Przystani.
Nieco dalej, ale wciąż w zasięgu jednodniowej wycieczki, znajduje się Split – drugie co do wielkości miasto Chorwacji, słynące z Pałacu Dioklecjana, oraz Trogir – malownicze miasteczko, którego średniowieczne centrum zostało wpisane na listę UNESCO. W Splicie koniecznie trzeba zobaczyć potężny Pałac Dioklecjana z przełomu III i IV wieku, w którym do dziś mieszkają ludzie, tworząc unikatową symbiozę starożytnej architektury z tętniącym życiem współczesnym miastem. Trogir z kolei zachwyca wąskimi, krętymi uliczkami, romańsko-gotycką katedrą św. Wawrzyńca oraz renesansowymi pałacami. Oba te miasta oferują fascynującą podróż w czasie i stanowią obowiązkowy punkt programu dla miłośników historii i architektury.
Praktyczne wskazówki dla zwiedzających
Planując zwiedzanie Zadaru i okolic, warto wziąć pod uwagę kilka praktycznych wskazówek. Najlepszym czasem na odwiedzenie regionu jest okres od maja do października, kiedy pogoda sprzyja zarówno zwiedzaniu, jak i kąpielom morskim. Szczytem sezonu turystycznego są lipiec i sierpień – wtedy jest najcieplej (średnio 30°C), ale również najbardziej tłoczno i drogo. Dla tych, którzy cenią sobie spokój i niższe ceny, rekomendowane są miesiące maj, czerwiec, wrzesień i październik, gdy temperatura wciąż jest przyjemna (20-25°C), a morze wystarczająco ciepłe do kąpieli.
Poruszanie się po Zadarze jest stosunkowo łatwe – centrum miasta jest kompaktowe i najlepiej zwiedzać je pieszo. Do odleglejszych części miasta można dostać się autobusem miejskim. Jeśli planujesz zwiedzanie okolic, najwygodniejszą opcją będzie wynajęcie samochodu, choć do wielu miejsc można dotrzeć również komunikacją publiczną (autobusy) lub zorganizowanymi wycieczkami. Warto pamiętać, że w sezonie letnim drogi prowadzące do najpopularniejszych atrakcji mogą być zatłoczone, dlatego dobrze jest wyruszać wcześnie rano.
Aby w pełni skorzystać z uroków regionu, warto rozważyć zakup Zadar Card – karty turystycznej oferującej zniżki do wielu atrakcji oraz bezpłatny wstęp do wybranych muzeów i zabytków. Jest to szczególnie opłacalne dla osób planujących intensywne zwiedzanie. Kartę można nabyć w punktach informacji turystycznej oraz online, a dostępna jest w wersji 3-dniowej lub tygodniowej.
Warto również pamiętać, że Chorwacja, choć należy do Unii Europejskiej, przyjęła euro jako oficjalną walutę dopiero od 1 stycznia 2023 roku. W większości miejsc można płacić kartą, ale zawsze dobrze jest mieć przy sobie trochę gotówki, szczególnie w mniejszych miejscowościach i na targowiskach. Napiwki nie są obowiązkowe, ale w restauracjach zwyczajowo zostawia się około 10% wartości rachunku.
Zadar i jego okolice to region, który ma wiele do zaoferowania – od fascynującej historii i kultury, przez spektakularną przyrodę, po relaks na pięknych plażach. Niezależnie od tego, czy jesteś miłośnikiem historii, przyrody, czy po prostu szukasz miejsca na spokojny wypoczynek, w okolicach Zadaru z pewnością znajdziesz coś dla siebie. Różnorodność atrakcji sprawia, że jest to idealne miejsce zarówno na krótki city break, jak i dłuższy, dwutygodniowy pobyt, podczas którego wciąż będziesz odkrywać nowe, fascynujące miejsca.